Geleceğimiz Çocuklar!

Son yıllarda ülkemizde ve tüm dünyada çocuğa yönelik istismarı önlemenin yanı sıra çocuklarımızın kendilerini koruyabilmeleri için birtakım adımlar atılmaktadır. Saadet Öğretmen de bu büyük görevin ülkemizdeki en önemli temsilcilerinden olmuş, çocuk istismarına yönelik kapsamlı bir derneğe önderlik etmiştir. Bu gönüllülük esası ile hareket eden derneğin amacını ve yola çıkış hikayesini Sakarya’daki temsilcisi Avukat Nur Banu Oğuz’dan dinliyoruz.

Çocuklar konuşacak UCİM yanlarında olacak!

Merhabalar, ülkemizde oldukça önemli rol oynayan UCİM’i okuyucularımız için tanıtır mısınız?
Sakarya Hukuk Koordinatörlüğü’nü büyük bir onur ve gurur ile yürüttüğüm UCİM Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği’nin kuruluş hikayesi Genel Başkanımız Saadet Özkan’ın İzmir Menderes’te görev yaptığı ilkokuldaki okul müdürünün yıllarca ve pek çok çocuğa karşı gerçekleştirdiği istismarı ortaya çıkarması, bu yöndeki çabası ve iz sürmesi sayesinde ilgili kişinin yargılanarak 82 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmasını sağlamasına dayanmaktadır. Saadet Öğretmen, bu çabası ile yurt içinde çocuk istismarı  konusundaki farkındalığı zirveye taşıdığı gibi 2017 yılında, Amerikan Başkanı Donald Trump’ın eşi Melania Trump’ın elinden “Uluslararası Kadın Cesaret Ödülü” ve birçok ödül almış; bu konuya kendini adamış bir aktivisttir.

Saadet Özkan 2017 yılında, Amerikan Başkanı Donald Trump’ın eşi Melania Trump’ın elinden “Uluslararası Kadın Cesaret Ödülü” alıyor.

Verilen bu mücadele sonrasında Saadet ÖZKAN ve bu mücadeleye başından beri destek olan Yücel CEYLAN 2017 yılında Mersin’de UCİM Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği’ni resmi olarak kurmuşlardır. UCİM hiçbir kâr amacı gütmeksizin 50.000'i aşan gönüllü üyesi ve Mersin UCİM Genel Merkezi, Ankara'da bulunan AB proje ofisi İzmir, Antalya, Konya, İstanbul, Erzurum, Van, Kayseri, Ordu, Mardin Çocuk İhmal ve İstismarını Önleme merkezleri ile 54 ildeki yapılanmış ve ülke çapında aktif biçimde faaliyette bulunan bir dernektir. Derneğimiz; toplumsal bilinçlendirme ve eğitim çalışmalarının yanı sıra hukuki ve rehabilitasyon desteği sunmaktadır. Bünyesinde barındırdığı pek çok gönüllü avukatı ile mağdur çocuk ve ailelere hâlihazırda görülmekte olan davalarda hukuki destek sağlamakla beraber gönüllü ruh sağlığı uzmanları ile psikososyal destek ve danışmanlık hizmeti sağlamaktadır. Öte yandan pek çok gönüllü üye eliyle yurdun dört bir yanında sahada, üniversitelerde dernek üyesi gönüllü öğrencilerle, yerel yönetimler, kamu kurumları ve özel şirketlerle işbirliği içerisinde bilinçlendirme çalışmaları yapmaktadır. Kuruluşundan bugüne çok kısa zaman geçmesine rağmen halkımızın büyük ilgisi ve özverisiyle her geçen gün üyesi katlanarak artan derneğimize üye olmak için şimdi sıra sizde!

Derneğin amacı bireyin doğum öncesinden başlayarak tüm gelişim evrelerinde sağlıklı bir biçimde yetişmesini sağlamak; her nevi fiziksel, duygusal ve cinsel istismar ile her türlü ihmalden korumak ve önlemek için: “çocuk istismar ve ihmali” ile ilgili: Öncelikle bilimsel yöntemlerle bilgi etmek ve üretmek, çocuk istismar ve ihmalinin önlenmesi ile ilgili bilgileri yaymak, çocukla ilgili alanlarda çalışanların bilgilerini ve deneyimlerini birbirlerine iletebileceği ortamı sağlamak, gerektiğinde çocukla ilgili alanlarda çalışanlara çocuk istismarı ve ihmalinin önlenmesi, istismar ve ihmal edilen çocukların sağaltımı konusunda danışmanlık yapmak, çocuk istismarı ile ilgili açılan, açılacak ve devam eden her türlü şikayet, dava ya da hukuki iş ve işlemde ihmal ve istismar mağduru çocuklara hukuki yardım sağlamak, dava ve işlerini takip etmek, yardım ve destek olmak, 03.04.2017 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin başvuru usullerine ilişkin ihtiyari protokolün ilgili maddelerine göre bireysel başvuruda bulunmak, konusu ve amacı ile ilgili her türlü ulusal ve uluslararası sosyal projeler hazırlamak ve uygulamak, çocuk istismarı ile ilgili her türlü fiziksel ve ruhsal tanı, teşhis ve tedavi merkezi ile sığınma ve rehabilitasyon merkezleri açmak ve işletmektir.

“Çocuklar konuşacak UCİM yanlarında olacak!” diye çıktığınız yolda dernek olarak faaliyetleriniz nelerdir?
UCİM ne yapar diyerek sorunuza cevap vermek gerekirse derneğimiz; çocuk istismar ve ihmali konusunda disiplinler arası kongre, konferans, seminer, eğitim çalışmaları ve benzeri toplantılar düzenler.

Çocuk istismar ve ihmali konusunda yayın yapar veya bu alanda yayın yapan  kişi veya kuruluşlarla iş birliği sağlar. Çocuk istismar ve ihmali ile ilgili çalışma ve bilimsel araştırmaları destekler.

Amaçları doğrultusunda gerek ulusal gerekse uluslararası kuruluşlarla ve gerçek ve tüzel kişilerle iş birliği yapar. Çocuk istismar ve ihmalini önleme konusunda kamuoyu yaratmak amacıyla kitle iletişim araçlarından yararlanmak için ilgili kuruluşlarla iş birliği yapar.

Çocukların yetişmesi eğitilmesi ile ilgilenen kişilerle bu alanda hizmet veren kuruluşlarda çalışanlara gerektiğinde danışmanlık yapar. Çocukların haklarını koruyan kuruluşlarla iş birliği yapar.
İstismara uğramış çocukların şikâyet, takip ve hukuki her türlü iş ve işlemlerinde gönüllü olarak destek olur. İlgili işlemleri takip eder.

Eğitim çalışmaları yapar

Her yaş grubundan çocuklarımız için farklı eğitim programları geliştirerek onların kendilerini koruyabileceği bilgi düzeyine ulaşmalarını sağlar.
Anne - baba eğitimleriyle ebeveynlerin çocuklarını nasıl koruyacağı, nasıl güven içerisinde büyüteceklerini öğretmeyi amaçlar. Okul, kreş, spor kulüpleri gibi çocuklarla temas içerisinde olan tüm eğitimcileri çocukların eğitim hayatını nasıl daha güvenli hale getirebilecekleri konusunda, eğitim kurumları ile ortak projeleri geliştirir.

Derneğimiz bugüne kadar 10.000 çocuğa mahremiyet eğitimi, 50.000 aileye farkındalık eğitimi, 200.000 öğrenciye ise konferans düzenlemiştir.

Rehabilitasyon desteği verir

“Cinsel İstismarın çocuğun üzerindeki etkisi, ruhun ölümüdür.” Shergold 

Bu durumlara maruz kalmış çocuklar ve aileleri çok ağır psikolojik travmalar yaşamaktadır.

Psikiyatr ve psikologlardan oluşan “çocuk psikolojisi” konusunda uzman gönüllülerimiz bu vakalara hiç vakit kaybetmeden müdahale edip, çocuğun ve ailenin bu ağır travma durumundan en az hasarla kurtulabilmesi için çaba harcayıp, gece gündüz mağdurlarımızın yanında olup onların hayatına yeniden tutunabilmeleri için çalışmalar yaparlar.

Hukuki destek verir

UCİM’e ulaşan ihbarlar, Hukuk Komisyonu Başkanlığımızca incelemeye alınır, gerekli ön araştırması yapılır ve çok acil olarak savcılığa suç duyurusunda bulunulur. Savcılık soruşturmasının tamamlanıp yargılanmanın başlamasının ardından davanın tüm aşamalarında müdahil olarak duruşmalara katılır, kitle iletişim araçlarını kullanıp kamuoyu oluşturup davanın gündeme gelerek dikkatlerin konuya odaklanması için çalışmalar yapar.

Tüm baroların Çocuk Hakları Komisyonları ile ortak çalışmalar yürüterek hukuk camiasının desteği sağlanır.

İnsanlar derneğinize ihbar için nasıl başvuruyor? İhbar Yükümlülüğü nedir?
WWW.UCİM.ORG.TR adresinden online ihbar formunu doldurabilir ya da UCİM İhbar Hattı olan +90 324 331 18 18 telefon numarasını arayarak ihbarda bulunabilir. Çocuk istismarı hakkında şikayetlerinizi bizimle paylaşabilir, UCİM'den yardım ve hukuki destek talebinde bulunabilirsiniz.

Bir istismar vakası ile karşılaştığımızda elbette duyarlı olmalıyız, susmamalıyız, ilgili makamlara ihbar etmeliyiz. Kanunlar da bunun böyle olması gerektiğini, istismardan haberdar olup da ihbarda bulunmayana hapis cezası yaptırımının uygulanacağını söylüyor. Şöyle ki; Türk Ceza Kanunu Madde 278,280 ve 289 uyarınca suçu bildirmemek herkes için suçtur. Suçu bildirmeyen kamu görevlisi, adli kolluk veya sağlık mensubunun ise daha  ağır hapis cezaları vardır. İhbarda bulunduğunuzda talep etmeniz halinde kimliğiniz gizli kalacaktır.

İhbarda bulunabileceğiniz yerler:
ALO 183 AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI SOSYAL DESTEK HATTI
ALO 155 POLİS
ALO 156 JANDARMA
En yakın karakola giderek olayı anlatabilirsiniz.

Savcılığa başvurarak olayı ihbar edebilirsiniz.
www.ucı̇m.org.tr adresinden ihbarda bulunabilirsiniz.

Bir mağdurun süreci nasıl ilerliyor?
İstismarın varlığı anlaşıldığında öncelikle çocuğun güvenliği sağlanmalıdır. Fazla bilgi almak adına yönlendirici sorular sormaktan kaçınılmalı ve çocuğun anlattığı kadarı ile ilgilenilmelidir. Çocuk sakince dinlenilmelidir ve tepki vermekten (sözel, duygu ve mimik) kaçınılmalıdır. Gerekli yerlere bildirim yapılmalıdır. Cinsel istismara maruz kalma durumunda çocuğun banyo ve kişisel öz bakımı yaptırılmamalıdır. Kıyafetleri yıkanmadan temiz bir poşete koyularak 72 saat içinde yetkililere ulaştırılmalıdır.

UCİM ekibi nasıl oluşur? Kişiler nasıl belirlenir?
Derneğin sahip olduğu değerler; gönüllülük, karşılıksız yardımseverlik, dürüstlük, güvenilirlik olarak belirlenmiştir. Saadet Öğretmen Çocuk İstı̇smari İle Mücadele Derneği (UCİM) siyasetle uğraşmaz. Derneğin amacı hiçbir resmî kurum ve/ veya kuruluşun amaçlarına aykırı olamaz. Değerlerimizi ve anlayışımızı benimseyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan, Dernekler Kanunu’nun ve diğer kanunların gerektirdiği şartlar ile dernek tüzüğünde belirlenen diğer şartları taşıyan, taksirli suçlar hariç sabıkasız olan, hakkında dernek yönetim kurulunca yapılan araştırma olumlu sonuçlanmış olan her gönüllü MAVİ KELEBEK olabilir.

Kuruluşundan bugüne halkımızın büyük ilgisi ve özveriyle her geçen gün üye sayısı katlanarak artan UCİM|Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği'ne gönüllü üye olarak siz de bir “MAVİ KELEBEK” olabilirsiniz.

UCİM'e yapacağınız her bağış ile çocuklarımıza maddi ve manevi destekte bulunabilir, bize güç katabilirsiniz. Derneğimizin faaliyetlerine ve çalışmalarına destek olmak için bize FonZip üye, aidat ve bağış yönetim sistemi üzerinden güvenle tek seferlik veya düzenli bağış yapabilirsiniz. Desteğiniz için şimdiden çok teşekkür ederiz.

Oldukça hassas ve önemli konularla uğraşıyorsunuz. Bu aşamalarda en çok nelere dikkat edersiniz?
Öncelikle “Çocuk İstismarı nedir?” bunu bilmeliyiz ve bunu herkese öğretmeliyiz. Bir yetişkin tarafından bilerek veya bilmeyerek yapılan; çocuğun sağlığını, fizik gelişimini, psikososyal gelişimini olumsuz yönde etkileyen davranışlar çocuk istismarıdır. İstismarın duygusal istismar, fiziksel istismar, cinsel istismar olmak üzere çeşitleri vardır. Duygusal istismar; çocuğun duygusal bütünlüğü ve iç görüsünü bozan, kişilik gelişimini zedeleyen her tür eylem ya da eylemsizlik olarak tanımlanmaktadır. Örneğin; çocuğu korumasız bırakmak, çocuğa bağırmak, reddetmek, tehdit etmek, dinlememek, çocuğun üzerinde aşırı otorite kurmak, çocuğu sözlü olarak hırpalamak, çocuğun özgüvenini kırmak, başka çocuklar ile kıyaslamak, kardeşler arasında ayrım yapmak.

Fiziksel istismar ise çocuğun ana babası ya da bakımından sorumlu başka kişi tarafından sağlığına zarar verecek biçimde fiziksel hasara uğraması, yaralanması ya da yaralanma riski taşımasıdır. Bu hasar elle ya da bir nesneyle vurularak,  itilerek, sarsılarak, yakılarak ya da ısırılarak oluşabilmektedir. Peki cinsel istismar nedir? Bir çocuğa karşı cinsel haz amacı güdülerek zorla veya kandırılarak yahut fiziksel ya da psikolojik baskıya maruz bırakarak gerçekleştirilen her türlü cinsel davranıştır. Temas yolu ile (Özel bölgelere dokunma/dokundurtma, penetrasyon, oral), sömürü yolu ile (Çocuğun pornografiye veya fuhuşa zorlanması), teşhircilik, röntgencilik, çocuğu cinsel içerikli konuşmalara maruz bırakma ve ne yazık ki çocuğun erken yaşta baskı ile evlendirilmesi cinsel istismarın örnekleridir.

Eğer ki çocuğun normal davranışlarının aksine davranması, çocukta sinirlilik hali, öfke patlamaları, içe kapanma, sessizlik hali, çocuğun yaşına uygun olmayan cinsel bilgilere sahip olması veya cinsel içerikli sözler kullanması, resim çizme etkinliği sırasında cinsel organlara ayrıntılı bir şekilde yer vermesi, yaşına uygun olmayan davranışlarda bulunması (altına kaçırma, parmak emme), kaygı ve yeme bozuklukları yaşaması, uyku bozuklukları yaşaması (kabus görme, uyuyamama) gibi durumların bir veya birkaçının varlığı dikkatinizi çekiyorsa cinsel istismardan şüphelenmelisiniz. Çocuk istismarı ve ihmali dünyada milyonlarca çocuğu ve ailelerini etkileyen önemli bir toplumsal sorundur. Yalnızca hukukçu olarak bizlerin ya da diğer ilgili meslek gruplarının değil her birimizin bu toplumsal sorun karşısında bilinçlenmesi gerektiği kanaatindeyim. Bizler bilmeliyiz ki; “Çocuk İstismarında Önleme ve Koruma Yetişkinlerin Sorumluluğundadır.” Değişimi çocukları ve kendimizi eğiterek gerçekleştireceğiz. Bu bilinçle hareket etmeli, üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmek adına gereken dikkat ve özen sorumluluğuna uygun davranmalıyız. Özellikle dikkat edilecek bazı hususlara değinecek olursak; Çocuklara vücutlarının kendilerine ait olduğu ve hiç kimsenin, kendi izinleri olmadan vücutlarına dokunamayacağı öğretilmelidir.

Çocukların, sevdikleri bir insandan gelse bile, bir öpücüğü veya bedensel teması reddetme hakları vardır. Çocuklara, uygunsuz bedensel temasa karşı derhal ve kesin bir biçimde “Hayır!” demeleri, güvenli olmayan durumlardan kaçınmaları ve bunu güvendikleri bir yetişkine anlatmaları öğretilmelidir.

Çocuklara, birileri şikayetlerini ciddiye alıncaya kadar bu konuyu anlatmaları gerektiğinin vurgulanması da önemlidir.

Çocuklar, kendilerine yardımcı olabilecek meslek sahibi insanların ve yardım isteyebilecekleri telefon numaralarının var olduğunu bilmelidir! Çoğu vakada, olayın faili çocuğun tanıdığı bir kimsedir. İstismarcıların çocuğun güvenini kazanmak için onlara uyguladıkları hazırlama sürecini asla aklınızdan çıkarmayın.

Çocuklar istismara uğradıklarında utanç, suçluluk ve korku duygularını yaşarlar. Böyle durumlarda yetişkinler, cinsellik etrafında bir tabu oluşturmaktan kaçınmalı ve çocukların üzüldükleri, endişe duydukları ve kederli oldukları anlarda hangi büyüğe başvurabileceklerini bilmelerini sağlamalıdır. Çocuklar bir şeylerin doğru olmadığını hissedebilirler. Yetişkinler her zaman çocukların duygu ve davranışlarına duyarlı ve açık olmalıdır. Çocuğun bir başka yetişkinle veya bir başka çocukla temas kurmayı reddetmesinin pek çok nedeni olabilir. Buna saygı gösterilmelidir. Çocuklar daima anne ve babalarıyla bu konuda konuşabileceklerini hissetmelidir.

Türkiye’de çocuk istismarı verileri nasıldır?
TÜİK verilerine ve yapılan araştırmalara göre UCİM olarak elde ettiğimiz veriler şu şekildedir: Türkiye’de yaşayan 7 - 18 yaşlar arasındaki çocukların %56’sının fiziksel istismara, %49’unun duygusal istismara ve %10’unun cinsel istismara tanık olduğunu görülmektedir. Bu rakamlar adli makamlara yansıyan rakamlar olduğu gibi yansımayan ve şikâyet edilmeyen vakalar da bulunmaktadır.

UCİM’in hayata geçirmeyi beklediği projeleri var mı?
Öncelikle hayata geçirmeyi hedeflediğimiz ilk amacımız ülkenin 7 bölgesinde kurulacak temsilciliklerde ihmal ve istismarı önleme faaliyetlerini güçlendirecek UCİM Önleme Merkezleri’ni kurabilmektir. Bunun dışında devletin, halkın ve gönüllü üyelerinin destekleriyle hayata geçecek planlarımız ise şunlardır: Üniversitelerde çocuk istismarı konusunda ortak sempozyumlar, çalışmalar yaparak konunun bilimsel içerikte işlenmesini hedeflemektedir. Çocuk istismarı konusunda akademik düzeyde hazırlanan kitabımız yakında yayınlanacaktır.

Sağlıklı bir toplumun temellerini çocuklar oluşturur ilkesiyle, sağlıklı mutlu çocuklarla, daha umutlu bir geleceğe ulaşmak temel hedeftir. Risk gruplarının belirlenip konu ile ilgili devletin ve toplumun ihtiyaç duyduğu konularda STK olarak tüm desteği sağlamak misyonundadır.

Çocuk istismarı konusunda tüm devlet kurum ve kuruluşları ile ortak çalışmalar yürüterek çocuğun yüksek yararı ilkesiyle toplumun her katmanına ulaşabilmek vizyonundadır. Bugünün suça karışmış insanlarının, dünün ihmal ve istismara maruz bırakılmış çocukları olduğu inancıyla mağdur çocuklara sağaltım verehabilitasyon desteği sağlamak en büyük hedeflerindendir.

Hiçbir çocuğun, istismarın hiçbir türüne maruz kalmaması için tüm önlem ve eylem planlarını yapıp uygulama ve illerde uygulatma hedefindedir. UCİM, çocukların yalnız bugününü değil, geleceğini de korumak için çalışır.

İstatistikler tutarak sorunsalları bulup çözüm üretmek hedeftir. Kişilik - kişisel eğitimler hedeflerindendir. Kendi eğitim kadrosunu oluşturma hedefindedir. Ebeveyn akademileri düzenleyip bilinçli ebeveyn - bilinçli toplum yetiştirme hedefindedir.

Derneğimizin en önemli amacı, Türkiye'de çocuk ihmal ve istismarını önlemek ve farkındalık yaratmaktır. Mahremiyet, akran zorbalığı ve çocuk hakları gibi çeşitli eğitimlerin verilmesi, bilgilendirici dokümanlar hazırlanması, çalıştaylar, seminerler, ulusal ve uluslararası iş birlikleri ile ihmal ve istismarın önüne geçmek hedeflenmektedir.

Son olarak istismarı engellemek için çözüm önerileriniz nelerdir?
UCİM olarak;
Türkiye’de şu an için Sağlık Bakanlığı verilerine göre yalnızca 44 tane Çocuk İzlem Merkezi bulunmaktadır. Bu sayıların artırılması, Adalet Bakanlığı verilerine göre çocukların ifadelerinin alınması için kurulan Adli görüşme odalarının sayısı şu an için sadece 59 adettir. Bu sayının artırılması, çocuk istismar vakalarında yargılamaların daha nitelikli olarak yapılabilmesi için “Çocuk İhtisas Mahkemelerinin Kurulması” gerektiği kanaatindeyiz.

UCİM İLETİŞİM BİLGİLERİ:
Instagram:
ucimorgtr
saadetozkanefe
yucelceylancom
avukatnurbanuoguz

Twitter:
ucimorgtr
SaadetOzkanEfe
yucelceylancom

UCİM İhbar Tel: 0 (324) 331 18 18
UCİM GENEL MERKEZİ: Kültür Mahallesi, İsmet İnönü Bulvarı No: 130 Barbur Apartmanı Kat: 6 No: 6 Akdeniz/MERSİN
E-MAİL: bilgi@ucim.org.tr