Eyvah! Çocuğum 2 Yaş Sendromunda

Nedir Bu 2 Yaş Sendromu?
Öncelikle 2 yaş sendromu her çocuk için gelişiminin bir dönemidir. Bu dönemde çocuklarda özerklik duygusu gelişir. Çocuk, artık anne ve babadan ayrışmaya başlamıştır. Kontrol gücünü kendi eline almak ve anne - babasının artık onu kontrol edemeyeceğini onlara kanıtlamak ister.

Dünyayı yavaş yavaş deneyimlemeye başlamıştır. Bunun için de heyecanlı ve meraklıdır. Ayrıca bu, çocuk için anne - babadan ilk ayrılık olduğundan dolayı çocuk oldukça kaygılıdır ve baş etmesi zor duygular içerisindedir. Bu baş etmesi zor duygular da anne ve babaya yansıyan olumsuz davranışlar olarak şekillenir. 

Bu dönemde çocuklar;

- Kurallara uymakta zorluk çekerler.
- Sorulara “neden” ve “hayır” cevaplarını sıkça kullanırlar çünkü merak ederler. Unutmayın; bu bir keşif dönemi!
- “Hayır” denilen şeylere itiraz ve ısrar ederler. “Hayır” cevabı çocuğun benliğine yapılan bir saldırı gibi algılanır.
- Kabul edilmeyen isteklerine ağlama krizleri, öfke nöbetleri şeklinde cevap verirler.
- Artık kucakta taşınmaktan rahatsız olurlar, kendi başlarına hareket etmek isterler ve el tutmayı reddederler.
- Kısacası dünya ile tanışmaya başlamıştır, kendinin farkına varmıştır. Bu dönemde annenin ve babanın verdiği tepkiler çocuğun sosyal gelişimi için oldukça önem taşır.

Peki, Anne – Baba Olarak Ne Yapabilirsiniz?

1. Kendi Sorun Çözme Tekniklerinizi Gözden Geçirin.
   Unutmayın ki çocuklar doğdukları günden itibaren sizleri gözlemleyerek öğrenirler. Eğer çocuğunuz sizin istemediğiniz bir davranışta bulunduğunda ona bağırıyorsanız mutlaka çocuk da istemediği bir durumda bağırma davranışı gerçekleştirecektir.
2. Hayır Kelimesini Kullanmayın.
   Hayır demeden hayır demeyi deneyebilirsiniz. Çocuğun uygunsuz isteklerinde ve davranışlarında çocuğa farklı alternatifler sunabilirsiniz. “Koltukta zıplamak yerine, yerde dilediğince zıplayabilirsin.”
3. Kontrol Davranışını Gizli Bir Şekilde Elde Tutun.
   Ne kadar “hayır” kelimesini kullanmamanız gerekse de zaman zaman çocuğun yaptığı uygunsuz davranışları engellemeniz gerekebilir. Bu gibi durumlarda kontrolü gizli bir şekilde elde tutabilirsiniz. Örneğin, kış mevsiminde şort giymek isteyebilir. Böyle bir durumda dolabında mevsimine göre kıyafetler barındırarak aslında kontrolü elinizde tutmuş olursunuz. “Dolabının içinde olan giysilerinden istediğin birini giyebilirsin. Seçim sana ait.”
4. Öfkesini Atmasına İzin Verin.
5. Öfke her yaş için baş edilmesi oldukça zor bir duygudur. Çocuk öfkelendiğinde onu anladığınızı hissettirip öfkesini atmasına izin verin. Ona alan tanıyın. “Evet, şu anda istemediğin bir şey olduğu için öfkelendin. Ben de olsam öfkelenirdim. Sakinleştiğinde konuşalım, ne dersin?”  “Öfkeni atmak için dilediğin kadar bağırabilir ya da bu yastığa vurabilirsin.”
6. Tutarlı Davranın.
   İlk önce hayır dediğiniz bir isteğe çocuk ısrar edince, ağlayınca, bağırınca evet demeyin. Daima tutarlı olun. Aksi taktirde çocuk bunu öğrenir ve hayırlarınızın gerçek olduğuna inanmaz. “Ağlarsam annem izin verir, bağırırsam babam istediğimi alır.” diye düşünür. Tutarlı davranırken buna tüm aile üyelerinin de katılımı oldukça önemlidir.  “Evde elimde ekmekle dolaşamam ama anneannem izin verir.” Bazı durumlarda evet dediğiniz bir davranışa hayır demeniz gerekebilir. Bunu mutlaka çocuğa açıklayın.  “Evde elinle yemek yiyebilirsin ama dışarda olduğumuzda çatal - bıçak kullanman gerekir. Bunu yalnızca evde olduğumuz zamanlarda yapabilirsin.”

Kurallar Koymak Yerine Doğru Davranışlarını Ödüllendirin
Bu dönemde çocuklar kurallara uymaktan haz almazlar. Bunun yerine yaptığı doğru davranışları ödüllendirirseniz o davranışın sıklığını arttırırlar.

Kendi Başına Yapmak İstediği Eylemler İçin İzin Verici Olun
Bu dönemde çocuklar yemeklerini kendileri yemek, kıyafetlerini kendileri giymek isterler. Bu durumlarda “Sen yapamazsın.”, “Dur dökersin!” gibi cümleler yerine çocuğu yüreklendirin: “Yapabilirsin.”, “Ne kadar güzel giyinmişsin.”, “Yemeğini kendin yiyebilirsin.”

Değerli Olduğunu Sık Sık Hissettirin
Her yaş dönemi için çocuklara verebileceğiniz en iyi şey: Değerli olduğunu, sevildiğini ona hissettirmektir. Gün içerisinde; seni seviyorum, bizim için çok kıymetlisin, sana inanıyorum, sana güveniyorum gibi cümleleri sıklıkla kullanın. “Böyle yaparsan senin annen olmam.” “Ağlamaya devam edersen seni burada bırakır giderim.” gibi cümlelerden daima uzak durun.

Ve unutmayın ki! Mükemmel çocuk yetiştirme, mükemmel anne, mükemmel baba, mükemmel çocuk diye bir şey yoktur. Bazen ne yaparsanız yapın işler rayından çıkabilir. Burada yapacağınız en iyi şey çocuğa daima sevildiğini ve kabul gördüğünü hissettirmeniz olacaktır. Bu dönem; her çocukta görülen gelişimin bir parçası ve zamanı geldiğinde de geçip, gidecek…