GEBZE MEDAR HASTANESİ RADYOLOJİ UZMANI DR. KAAN ALİŞAR İLE DOĞUMSAL ANOMALİLER, ULTRASONUN ÖNEMİ VE AYRINTILI ULTRASON HAKKINDA KEYİFLİ BİR RÖPORTAJ GERÇEKLEŞTİRDİK. TÜM MERAK EDİLENLERİ SİZLER İÇİN YANITLADI... KEYİFLİ OKUMALAR!
Kaan Bey merhabalar, Grey’e hoş geldiniz. Biraz kendinizden bahseder misiniz?
1988 Mersin doğumluyum. Evliyim, bir
oğlum ve bir kızım var. Tıp eğitimimi Ankara Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde aldım. Radyoloji ihtisasımı Ankara Doktor Rıdvan Ege Hastanesi’nde tamamladım. On yıllık hekimim. Şu anda Gebze Medar Hastanesi’nde Radyoloji Uzman Doktoru olarak çalışıyorum.
Radyoloji ihtisasını tamamladığınızı söylediniz. Bir radyoloji uzman hekiminin görevi nedir?
Radyoloji denildiğinde aslında akla ilk röntgen ve film geliyor. Ancak radyoloji tıpta alanı
en geniş branşlardan biri aslında. Bugün teknolojinin insanlığa getirdiği en önemli yeniliklerden biri; vücuttaki organların ve hastalıklı dokuların, kişinin vücut bütünlüğünü bozmadan çeşitli fiziksel yöntemlerle mükemmel derecede görüntülenebilmesi. Bunu da bugün röntgen, ultrason, tomografi ve MR cihazları kullanarak yapabiliyoruz. Saydığım bu görüntüleme yöntemlerinin fiziksel prensiplerinin farklı olması nedeniyle çeşitli organ ve hastalıklarda birbirlerine üstünlükleri var. Üstelik radyolojinin tek görevi görüntüleme yöntemlerini kullanarakhastalığın tanı konması değil. Radyolojinin bir alt dalı olan “girişimsel radyoloji” son yıllarda hızlı ilerleme kaydediyor ve radyolojinin tedavi edici bir bölümü. Hastaya genellikle lokal anestezi uygulanarak iğne deliği küçüklüğünde vücuda girilerek biyopsi gibi tanı ve apse boşaltma tedavi olanakları da girişimsel radyoloji sayesinde bugün mümkün. Radyoloji uzman hekimini tanımlayacak olursak; radyoloji alanında teşhis ve tedavi sürecinde hastaların hastalıklarını takip eden ve tedavi amaçlı radyolojik işlemleri yapan kişi diyebiliriz.
Sizin bir radyoloji uzman hekimi olarak ilgilendiğiniz özel bir alan var mı?
Gebelerde Ayrıntılı Ultrasonografi ve Meme Radyolojisi ile ilgileniyorum.Ayrıca tanısal radyolojide yapay zekâ ile ilgili çalışmalar yapmaktayım. Doğumsal Anomalilerin erken belirlenmesinde radyolojinin rolünün geliştirilmesi konusunda çalışmalar da planlamaktayım.
Doğumsal Anomaliler derken biraz açabilir misiniz?
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine baktığımızda yılda 300.000’in üzerinde bebek doğumsal anomalilere bağlı hayatını kaybetmekte. Nedeni genetik enfeksiyonlar sonrası veya çevresel etmenler olabilse de büyük çoğunluğunun nedeni bilinmemekte. Doğumsal Anomaliler tedavi sürecinin ötesinde bebeğin tüm yaşamını genellikle kalıcı olarak etkileyebiliyor. Doğumsal anomalilerin büyük çoğunluğunu nöral tüp defektileri,kalp anomalileri ve down sendromu oluşturuyor. Tüm bu hastalıkların anne karnında tanısını koyabilmek bugün mümkün. Bebeğin kalıcı sakatlıklara ve hatta ölümüne neden olabilecek bu hastalıkların erken tanısının koyulmasını çok önemli görüyorum. Nitekim Dünya Sağlık Örgütü’nün de önerisi ile paralel ölçüde; gebelerde ultrason taramasının tam ve yaygın olarak tüm gebelere yapılması gerektiği kanaatindeyim. Bu tetkiklerin alanında uzman kişilerce yapılması, bu konuda eğitilmeleri, hastalıkların tanısı ile gebe ve anne karnında bebeklerin korunması konusunda -özellikle ülkemizde- daha geniş ve detaylı çalışmaların yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bu konuda uluslararası tecrübelerden faydalanmak ve diğer toplumlarla ilişki geliştirmek şart.
Ultrasonun önemli olduğundan bahsettiniz. Ultrason deyince ne anlamalıyız?
Hepimizin bildiği gibi ultrason bir görüntüleme yöntemi. Kulağımızın duyamayacağı yüksek frekanslı ses dalgaları kullanan, X ışını gibi radyasyon içermeyen zararsız bir işlem. Yetişkinlerde özellikle karın, boyun ve bacak gibi bölgelerde sık başvuruyoruz. Bununla birlikte yenidoğan bebek ve çocuk hastalarda da güvenle kullanıyoruz. Gebelerde kullandığımız ayrıntılı ultrason da aslında anneye ve bebeğe zararı olmayan bir ultrason görüntüleme yöntemi.
Ayrıntılı ultrason nedir? Biraz açabilir misiniz?
Ayrıntılı ultrason en dar anlamıyla anne karnındaki bebeğin iç organlarının ultrason ile incelenmesi. Detaylı ultrason veya renkli ultrason olarak da tabir edilmekte. Daha geniş ve doğru anlamıyla ayrıntılı ultrason; anne adayının 18 ve 24 haftaları arasında bebeğin iç organlarının, annenin plasentası yani eşinin, annenin rahmindeki ve bebeğin göbek kordonunun kan akımı ile rahim çevresindeki dokuların ultrason ile değerlendirilmesi ki bebek ve annenin sağlığı ile ilgili oldukça fazla bilgi vermekte. Şunu belirtmekte fayda var ki; ayrıntılı ultrason, normal ultrasondan daha yüksek çözünürlüklü görüntü kalitesine sahip ve renkli doppler özelliği olan cihazlar ile yapılmalı. Son yıllardaki teknolojik gelişmeler ile bebeğin 3 boyutlu ve hatta gerçek zamanlama ile 3 boyutlu hareketinin izlenmesine olanak sağlayan 4 boyutlu görüntülemede ayrıntılı ultrasonun tamamlayıcı unsurları olmuştur. Bebeğin anne karnındayken tüm organları bu yeni nesil makineler ile detaylı bir şekilde incelenebilmekte. Bu işlem ortalama 45 dakika sürmekte. Bazı durumlarda 1- 1.5 saate kadar uzayabilmekte. Bu işlemi bir nevi anne karnında doğmamış bebeğin check-up’ı olarak düşünebilirsiniz.
Ayrıntılı ultrasonda hangi organları değerlendiriyorsunuz?
Değerlendirdiğimiz pek çok organ ve yapı var. Bebeğin kafa yapısını, şeklini, kafatasını, beyin yapılarını, beyin boşluklarını, beyincik yapılarını, bebeğin yüz profilini, dudak, burun ve gözlerini değerlendiriyoruz. Bebeğin omurgasına, göğüs kafesine, akciğer vekalbine bakıyoruz. Karında ön duvar, karaciğer, safra kesesi, böbrekler, mide ve idrar kesesi yapılarını değerlendiriyoruz. Bebeğin genital bölgesine, el ve ayaklarda kemik sayılarına ve şekil bozukluğu olup olmadığına bakıyoruz. Bebeğin boyunu, kilosunu ve tahmini doğum tarihini bu incelemelerden elde ettiğimiz verilerle belirleyebiliyoruz. Tüm bunların yanı sıra Bebeğin çevresindeki amniyon su miktarına, bebeğin eşine yani plasentasına, göbek kordonuna bakıyoruz. Tüm bu organlar içerisinde bebeğin vücudundaki anomaliler ve genetik hastalığı düşündüren bulguları inceliyoruz.
Ayrıntılı ultrasonda bebekte bir anormallik veya bir genetik hastalık düşündüren ne gibi bulgular olabiliyor?
Örneğin beyinde kist, beyinde sıvı toplanması, kalpte parlak nokta, kalp damarlarında anormal çıkış, bağırsak parlaklığında artış ve bel kemiğinde açıklık bunlardan sadece birkaç tanesi. Tüm bu anormalliklerin tespit edilebilmesi ve tüm yapısal kusurların %95’e varan oranda saptanabilmesi nedeniyle ayrıntılı ultrasonu kesinlikle tüm gebelerimize öneriyoruz. Çünkü bu anomalilerin tespiti bebeğin doğum sonrası yaşam şansını da artırabilir.
Ayrıntılı ultrasonda bebeğin yapısal kusurlarını %95’e varan oranda saptayabildiğinizi söylediniz. Yani saptanamayan bazı durumlar var mı?
Evet ancak bunlar çok nadir durumlar. Dudağı etkilemeyen yumuşak damak yarığı, koanal atrezi dediğimiz burun delik tıkanıklığı, yemek borusunun ve bağırsak tıkanıklarının bazı formları, dışkı deliğinin oluşmaması ve cinsel organ şeklinde bozukluklar saptanamayabiliyor. Doğumsal görme ve işitme problemleri, zekâ geriliği, bazı metabolik, kan ve enfeksiyon hastalıkları da ultrasonda bulgu vermeyebiliyor. Ayrıca gebe aşırı kiloluysa, gebelik haftası, bebeğin anne karnındaki pozisyonu uygun değilse ve bebeğin çevresindeki amniyon sıvı miktarı az ise inceleme kalitesi düşeceğinden yapısal anormalliklerin saptanma ihtimalini azaltabilmekte.
Kliniğinizde ayrıntılı ultrason yapılıyor mu?
Öncelikle şunu söylemek isterim ki anne ve çocuk evrenselolarakkutsalözneler.Çünkühayatımızındevamı buna bağlı. Hayatın ilk aşamasının korunması aslında neslimizin korunması demek. Anne ve çocuk sağlığı bu konuda kilit kavramı oluşturuyor. Bunu sağlayabilmek için ise tıpta bütüncül bir yaklaşım şart. O yüzden hem kadın doğum hem çocuk hastalıkları klinikleriyle iletişimde kalmamız önemli. Bizim hastanemiz alanında uzman ve deneyimli hekim kadrosundan oluşuyor. Diğer tüm branşlarda olduğu gibi kadın doğum ve çocuk hastalıklarında poliklinik hizmetlerinin yanı sıra gerek servis, gerek yenidoğan yoğun bakım hizmeti büyük bir özenle kesintisiz olarak veriliyor. Tüm sağlık çalışanı kadromuz tam bir iş birliği içerisinde hizmet veriyor. Bizler radyoloji kadromuzla gebelere ayrıntılı ultrason hizmeti vermekteyiz. Kliniğimizde 3 ve 4 boyutlu görüntülemenin yanı sıra renkli doppler özelliği olan yüksek çözünürlüklü yeni nesil makineler ile çalışmaktayız. 3 ve 4 boyutlu görüntüleme yöntemleri ile anne karnındaki bebeğin yüzünü ve dış organ yapılarını daha iyi değerlendirebilmekteyiz. Anne ve baba adaylarımızın bebeklerinin yüzünü ultrason ekranında gördüklerindeki heyecanlarını gerçekten görmeye değer.
Buradan tüm okurlarımıza vermek istediğiniz bir mesaj var mı?
Tüm gebelerimize gebelik takibi süresince uygun haftanızdaayrıntılıultrasonunuzumutlakayaptırın demek istiyorum. Tüm okurlarımıza sağlıklı günler diliyorum.
0 Yorum